Toon OverHolland 12/13

OverHolland wordt uitgegeven door Uitgeverij Vantilt te Nijmegen namens de afdeling Architectuur van de Faculteit Bouwkunde, TU Delft, en verschijnt tweemaal per jaar.

Redactie
Henk Engel, Esther Gramsbergen, Henk Hoeks, Reinout Rutte

Kaarten
Otto Diesfeldt, Iskandar Pané

ISBN 9789460041358

Gepubliceerd: 2013-06-01

Voorwoord

  • Henk Engel, Esther Gramsbergen, Henk Hoeks, Reinout Rutte

    Met genoegen leggen wij u opnieuw een uitgave in de serie OverHolland voor. Het heeft even geduurd, maar nadat SUN Architecture de publi-catie van nieuwe uitgaven had gestaakt, is nu uit-geverij Vantilt bereid gevonden de uitgave van OverHolland voort te zetten. Intussen stapelde de kopij zich op, reden waarom dit opnieuw een dub-belnummer is.

    Nr. 12/13 opent met een bijdrage van de Spaanse architect Gabriel Carrascal Aguirre over ‘De ruimte van de cartografie’. Dat was ook het onderwerp van zijn dissertatie in het kader van het PhD-programma Villard...

Artikelen

  • Er bestaat een soort hedendaagse ruimte die als zodanig nauwelijks wordt opgemerkt, zelfs niet door degenen die verantwoordelijk zijn voor de creatie ervan. Dit valt te verklaren door het feit dat die ruimtes geen specifieke locatie hebben aange-zien ze in de kern symbolisch, conceptueel van aard zijn. Ik heb het over landkaarten, de vorm die wordt gebruikt voor de grafische weergave van een ruimtelijk milieu. Zoals ik hieronder zal toelichten, zijn kaarten zélf plaatsen die de plaats innemen van de weergegeven werkelijkheid, het zijn surrogaatruimtes waarvan de werking in de...

  • De crisis en de veranderende verhoudingen heb-ben in Nederland in hoog tempo korte metten gemaakt met de grootschalige wijkaanpak. Nu stedelijke vernieuwing, lange tijd een excuus voor radicaal ingrijpen in de bestaande stadswijk, niet langer haalbaar blijkt te zijn, rijst de vraag: hoe nu verder? Bij gebrek aan investeringskracht zullen corporaties, private investeerders en gemeenten hun strategie van bouwend ontwikkelen omvor-men naar ontwikkelend beheer. Zij moeten lokale partijen en private initiatiefnemers betrekken bij de nieuwe opgave: het slim (her)programmeren en...

  • Amsterdam was in de achttiende eeuw een stad met geringe stedelijke dynamiek. Het bevolkings aantal schommelde in deze periode rond de 200.000 inwoners. Voor de weinige bouwprojecten die tot stand kwamen was nog volop ruimte binnen de zeventiende-eeuwse stadswallen beschikbaar. Vooral in het gebied ten oosten van de Amstel waren nog vele kavels onbebouwd. Hier vonden typische ‘fringe belt-elementen’ als sociale instellingen, de stadsvuilnisbelt en industrieën hun plek. Ten oosten van de Muidergracht bleef de Plantage een nagenoeg onbebouwd ontspanningsgebied met verhuurbare...

  • In de zeventiende eeuw ontstond onder de bemiddelde burgers van de Republiek een nieuwe mode: het bezit en onderhoud van een buitenplaats. Een buitenplaats wordt gedefinieerd als een compositie van een aanzienlijk woonhuis met ontworpen tuin, tuinsieraden en bijgebouwen.1 Buitenplaatsen lagen meestal niet zelfstandig in het landschap, maar werden in concentraties aangelegd, zoals we op zeventiende en achttiendeeeuwse Hoogheemraadschapskaarten kunnen zien. Rond Amsterdam waren ze te vinden op de Amsteloevers en in de Watergraafsmeer, iets verder van de stad af langs rivieren...

  • De provincie Zeeland is bijzonder rijk aan steden en stadjes, zoals Zierikzee, Brouwershaven, Veere, Middelburg, Vlissingen, Goes, Tholen, Hulst, Axel, Oostburg, Sluis en Aardenburg. Deze ontstonden in een periode van ongeveer vierhonderd jaar, van de elfde tot en met de veertiende eeuw. Omdat in een groot aantal van deze plaatsen na de middeleeuwen de economie stagneerde, zijn ze voor een deel vrij gaaf bewaard gebleven en voor een ander deel teruggevallen tot bescheiden streekcentrum. Het vergt enige verbeeldingskracht om een provincie die tegenwoordig dikwijls als...

  • De kaart van Lucas Jansz. Waghenaer uit 1584 is de eerste in druk verschenen kaart van de Zuiderzee en van de vaargeulen met betonning in het westelijke deel van de Waddenzee. Deze kaart onderscheidt zich van de zeekaarten van dit gebied die nadien zijn verschenen, doordat ook de binnenwateren van Hollands Noorderkwartier worden getoond.1 De kaart geeft een zeldzaam beeld van de infrastructuur en het spreidingspatroon van de steden in het Noorderkwartier aan het eind van de zestiende eeuw. In de eeuwen daarna verandert het kaartbeeld ingrijpend door de landaanwinning, maar tot...

Polemen

  • Jaap Evert Abrahamse en Jan van Doesburg
    Jerzy Gawronski (red.)
    Amsterdam Ceramics. A city’s history and an archaeological ceramics catalogue 1175-2011 Amsterdam (Bas Lubberhuizen) 2012, 336 pp.
    P.J. Knegtmans
    Amsterdam. Een geschiedenis
    Amsterdam (SUN) 2011, 440 pp.

      Peter Jan Knegtmans Amsterdam: een geschiedenis (‘Amsterdam: a history’)
  • Paul Brusse en Wijnand Mijnhardt (red.) Balans tussen stad en platteland
    4 delen, Zwolle (Waanders) 2011, 248 pp.